Maken internet en e-commerce mijn wereld elke dag een beetje kleiner? Spotify is één van mijn favoriete apps; alle muziek wereldwijd binnen handbereik, prachtig. En elke dag laat Spotify mij ‘ontdekken’ welke muziek ik ook mooi vind. Of, beter gezegd: ‘zou moeten vinden’, want het ‘ontdekken’ is mathematisch voorsorteren. Ook mijn favoriete webshop voor fietsspullen, Futurumshop, laat zien wat ik gekocht heb en eigenlijk zou moeten kopen, nog voordat ik inlog .
Soms vraag ik me af wat het maatschappelijke effect is van e-commerce en ons aller webshopgedrag. Muziek luisteren en zeker ook webshoppen zijn verslavende bezigheden. Van jong tot oud raken we allemaal tot op zekere hoogte verslaafd aan onze favoriete apps. We hebben allemaal wel onze favoriete webshop en kijken elke dag wel even, of er iets nieuws is of een aantrekkelijke aanbieding. Mijn verwondering heeft betrekking op meer dan dit verslavingsvraagstukje.
Goede webshops kenmerken zich door op de achtergrond gebruikersprofielen te maken. Je klik- en koopgedrag wordt vastgelegd en vergeleken met andere gebruikers. Op basis hiervan krijg je aanbevelingen voorgeschoteld, oftewel het mathematische voorsorteren. Ik ben van mening dat mijn keuzeveld hierdoor wel telkens ietsje kleiner wordt. De aanbevelingen kunnen immers uitsluitend worden gegenereerd op basis van koopgedrag uit het verleden en extrapolatie van vergelijkbare profielen. Doe eens gek qua keuze zit er niet meer in volgens mij.
Een wat meer filosofische vraag rijst nu: Betekent het mathematische voorsorteren ook dat de internet-‘long tail’ ten einde is? De ‘long tail’ is een aanduiding waarmee we omschrijven dat het ‘hele internet’ webwinkels een dermate marktomvang biedt, dat zij een breder assortiment kunnen aanhouden dan traditionele winkels (bron: www.marketingtermen.nl. Door de aanbevelingenmethodiek van webwinkels beperken we ongemerkt ons keuzegedrag. Einde ‘long tail’ zou je dan kunnen zeggen.
En is het mathematische voorsorteren niet óók een beetje een beperking van de diversiteit in het algemeen? Als je in aanmerking neemt dat diversiteit een van de basisprincipes is in de natuur – zonder bijtjes geen bestuiving van bloemen en dus geen voortplanting van de fauna – dan maakt het internet de wereld elke dag echt een beetje kleiner.