Kim Putters was tot medio 2022 directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP). Daarnaast heeft hij in vele gremia zitting, zoals de SER. In zijn meest recente boek Het einde van de BV Nederland geeft hij zijn ervaring en visie weer, omdat ‘er veel behoefte is aan duiding in een steeds meer verdeelde samenleving, waarin het vertrouwen in politici en hun handelen daalt.’
Als marketingstrateeg recenseer ik vooral marketingboeken maar ik heb juist nu ook wel behoefte aan die duiding. Want vooruitkijken naar de lange termijn vind ik ontzettend moeilijk in de huidige tijd. Putters schreef een pleidooi voor meer toekomstperspectief, een verhaal over en voor Nederland. Dat triggerde mij zowel persoonlijk als professioneel. Niet in de laatste plaats vanwege de in dit boek gebruikte quote van Soren Kierkegaard ‘Wie met de tijdgeest trouwt, zal snel een weduwnaar zijn.’ De auteur vult aan: ‘We hebben de neiging om de langetermijngevolgen van onze samenleving te onderschatten. Zeker als de tegenstellingen en daardoor de spanningen toenemen.’ En: ‘Het is opvallend dat de overheid veel moeite heeft om vanuit mensen te redeneren.’
‘De les is dat de overheid moet leren kijken vanuit het leven van mensen.’
In ruim honderd pagina’s bekritiseert Putters het overheidsbeleid, dat om te beginnen teveel vast zit in wetten en kokers die alleen gaan over bijvoorbeeld werk of zorg of onderwijs. Terwijl in ons leven van alledag alles tegelijk aan de orde is. Volgens Putters ontbreekt het niet aan een gebrek aan inzichten maar aan het beperkt toepassen van inzichten over wat de verschillen tussen mensen en hun situaties voor het beleid moeten betekenen. Putters: ‘De les vanuit de samenleving is dat de overheid moet leren kijken vanuit het leven van mensen.’ En dat vormt de essentie van zijn verhaal.
Er is een bredere blik op de maatschappelijke vraagstukken in onze welvarende samenleving nodig en niet enkel vanuit een smal perspectief op economische groei. Met opgaven voor ons allemaal.
Een ander gesprek over verwachtingen
Burgerinitiatieven, bedrijven met een purpose en de overheid kunnen een nieuwe vorm van vertrouwen creeren, volgens Putters. Niet langer sturend op wan-/vertrouwen zoals we gewend zijn tijdens de coronacrisis en de dossiers gaswinning, jeugd-/ouderenzorg, onderwijs en de toeslagenaffaire. Maar betrouwbaar zijn en vertrouwen geven. Handelend vanuit waarden van sociale bescherming, solidariteit en rechtvaardigheid.
Blikwisselingen voor de toekomst
Nu lijkt het misschien alsof de auteur slechts de manco’s blootlegt. Maar hij komt wel degelijk tot een aantal oplossingsrichtingen in dit boek. Blikwisselingen noemt hij dat zelf. Putters roept daarbij ook op om kennis en debat anders te gebruiken en de grote, genuanceerde, middengroep meer als uitgangspunt te nemen. We zijn een samenleving met een verhaal dat beluisterd moet worden.
Dit artikel verscheen eerder op
