De Nederlandse visuele identiteit van het grote DHL

DHL is in de kern vriendelijk en nuchter, maar dat zijn geen waarden die helpen bij het maken van een onderscheid in de markt.

DHL is een groot en internationaal bedrijf, maar met veel ruimte voor initiatief en creativiteit. Met aandacht voor lokale markten, om te doen wat ervoor nodig is om daar succesvol te zijn. In Nederland maakt DHL een transitie door van b-to-b-merk naar een merk voor consumenten. Tom Janssen, Manager Marketing & Communicatie bij DHL Parcel, was de spil in die transitie. Hij gebruikte design om het eigen profiel van DHL steviger en meer onderscheidend neer te zetten voor een – in Nederland – nieuwe doelgroep.

DHL is het grootste logistieke bedrijf ter wereld. Nederlands van oorsprong en tegenwoordig een volle dochter van Deutsche Post. De naam komt van het eveneens door DP overgenomen – van oorsprong Amerikaanse – DHL International en is, volgens eigen zeggen, actief in meer landen dan Coca-Cola. Bijna iedereen kent DHL, ook in Nederland. En dat is nog niet eens zo vanzelfsprekend, want DHL is in Nederland, in tegenstelling tot in zijn thuismarkt, vooral bekend onder bedrijven.

DHL is gespecialiseerd in pakketbezorging. Een markt die enorm groeit de laatste jaren, met name door de groei van e-commerce. Die ontwikkeling was al gaande, maar Corona heeft er nog een extra slinger aan gegeven. Mensen bleven thuis, winkels gingen dicht, en vaak was het enige alternatief om iets online te bestellen. En dat werd dan ook veelvuldig gedaan. En mensen gingen zelf ook meer verzenden. Ze boden hun spullen aan op Marktplaats, en als het dan verkocht wordt, dan moet je het natuurlijk versturen. Liefst via DHL, vindt DHL.

Hoe onderscheid je je als niet eens zoveel van die grootste concurrent verschilt?

Tom Janssen is sinds vijf jaar verantwoordelijk voor de branding en de marketingcommunicatie van DHL in Nederland. Hij is de drijvende kracht achter de transitie om van een B2B–merk ook een B2C-merk te maken. Een pad dat al in gang was gezet door zijn voorganger, maar wat geen eenvoudige opgave is. Want hoe word je als merk relevant als je een commodity bent en hoe onderscheid je je van de concurrentie als je qua kernwaarden niet eens zoveel van die grootste concurrent verschilt?

Het antwoord zit ‘m volgens Tom in de uitstraling van het merk, de merkwaarden die daaraan ten grondslag liggen, de manier waarop het merk communiceert en de diensten die het zakendoen met DHL makkelijker en leuker maken. En in humor, Nederlandse humor wel te verstaan.

Het merk sloeg in Nederland een grafische weg in. Gebruikmakend van de bekende distinctive brand assets als het logo, de kleur en de bekende bestelbusjes. Deze kregen een prominente rol in de communicatie en in de campagnes. Bijvoorbeeld in de vorm van een herkenbare illustratiestijl.

DHL is in de kern vriendelijk en nuchter, maar dat zijn geen waarden die helpen bij het maken van een onderscheid in de markt. Het zit daarmee te dicht bij PostNL, de grootste concurrent in de Nederlandse markt. DHL koos er dan ook voor om te laten zien dat het bovenal een inventief bedrijf is, op een continue zoektocht naar hoe het slimmer en beter kan.

Het stapte dieper in de wereld van de consumenten: hun wereld, hun behoeften, hun specifieke situaties vormen het verhaal in de campagnes. In grappige campagnefilmpjes staan slimme bezorgopties centraal. Ze benadrukken de innovatiekracht van DHL en de aandacht voor het steeds verbeteren van de dienstverlening. DHL ontwikkelde bijvoorbeeld een nieuwe app voor consumenten, waarmee zij makkelijk hun bezorging kunnen regelen. In de campagne wordt de slimheid van de nieuwe dienstverlening gespiegeld door een nog slimmer gebruik van de app door de karakters in de commercials.

Het is opvallend dat een Nederlandse afdeling van zo’n groot internationaal bedrijf zoveel vrijheid krijgt in het voortbouwen op de visuele identiteit. In dit geval met het creëren van ruimte voor verbeeldingskracht met behulp van een onderscheidende illustratiestijl. Aan de ene kant is DHL heel strikt in zijn regie op huisstijl en aan de andere kant is er de vrijheid om ermee te werken en hem rijker te maken.

Dat heeft ongetwijfeld ook iets te maken met het feit dat de verschillende markten waarin de pakketbezorger actief is zoveel van elkaar verschillen. In Nederland is het de verzender die bepaalt met welke bezorger hij of zij werkt. In Zweden kan degene die iets bestelt bij een online winkel vaak kiezen uit een waslijst aan bezorgers. Hoe dan ook, ziet DHL ook in Nederland de ‘eindklant’ wel degelijk als een klant van DHL. Het bedrijf is de verbinder tussen verzender en ontvanger en beide zijn in de ogen van DHL belangrijk, ook al doet DHL daar zelf niet rechtstreeks zaken mee.

Terugkijkend op het traject tot nog toe benoemt Janssen drie lessen

1. De eerste les is om design te zien als een volwaardig onderdeel van de marketingmix. Het is een krachtige verbinder tussen (de verhalen van) het merk, de dienstverlening, de klanten en gebruikers.

2. De tweede is: kom als marketeer van je merk- en designstoel af en spreek de taal van het bedrijf en van je collega’s. De taal van de resultaten waartoe je naar op weg bent.

3. En de laatste les ten slotte, is hét devies van deze tijd: als je grootse dingen wil doen, dan begin je klein en boek je resultaten. Daarmee creëer je ruimte voor de volgende stap. 

Tom Jansen was te gast bij de eerste bijeenkomst van de Brand Design Community van NIMA en sprak daarin onder meer over zijn werk en bedrijf. Onderstaand de video van dat gesprek:

Dit artikel verscheen eerder op

Ons logo wordt… eh, ons oude logo!

Marketing-horror. De meest iconische logo-veranderingen die de mist ingingen en werden
teruggedraaid. Of niet.

Een logo kun je zien als je uithangbord van je bedrijf. Je draagt ermee uit wie je bent, wat je doet en waar je voor staat. Zie het als de eerste kennismaking van je klanten met je organisatie. Het is daarom goed om regelmatig te kijken of je logo nog goed bij je past. Ben je het ontgroeid, dan kan het goed zijn om je te verdiepen in een nieuw beeldmerk. Maar zo’n ‘logo-renovatie’ pakt helaas niet altijd goed uit en in het állerergste geval moet je terug.

Het doel van een logo is dat men je organisatie direct herkent. Het is een grafisch teken, merk of embleem dat onderdeel is van je identiteit. Die identiteit is op zijn beurt weer opgebouwd uit de drie aspecten ‘gedrag’, ‘communicatie’ en ‘symboliek’. Maar hoe zit dat kortgezegd in elkaar? Wij vroegen het Roel Stavorinus, bekende van de redactie en daarnaast ook schrijver van het Marketingfacts Jaarboek. Brand design is helemaal zijn ding.

De zintuiglijke kenmerken van je merk

Stavorinus, merk- en designstrateeg, legt uit dat er een aantal karakteristieken zijn waaraan je een merk kunt herkennen. Na de naam is het logo het belangrijkste kenmerk. Maar ook kleuren (huisstijl), vormtaal, lettertypes, een pay-off en bijvoorbeeld een geluidslogo zijn allemaal plekken waar merk en design elkaar stevig raken.

“Met design kan je je merk een onderscheidend vermogen meegeven. Daarnaast speelt het een wezenlijke rol bij het herkennen van je product, dienst of merk en kan het bijdragen aan het ontsluiten van herinneringen en associaties, waarbij deze te koppelen zijn aan eigenschappen en benefits”, aldus Stavorinus in de almanak van het vak.

Communicatie, consistentie en helderheid

“Zintuiglijke kenmerken presteren het beste als ze kort, eenvoudig en logisch zijn. Daarbij moeten ze consistent worden toegepast en bij de stakeholder in beeld komen op de momenten dat deze in contact komt met het merk. Als je dat goed doet, helpt het bij het benadrukken van je boodschap.”

“Deze zintuiglijke kenmerken zijn niet alleen belangrijk op het schap of op de verpakkingen. Overal waar je stakeholders in contact komen met je merk moet je dit uitstralen. Zowel in de distributiekanalen als in de communicatiekanalen,” schrijft Stavorinus.

Soms gaat het fout

Het hebben van een duidelijk, herkenbaar logo dat passend is bij je identiteit is dus zeer belangrijk. Zoals al aangeven kán het gebeuren dat je op enig moment je logo moet veranderen omdat je vindt dat het niet meer bij je dienst, product en/of bedrijf past.

Het is dan goed te kijken hoe je het beste je merkbekendheid en consistentie kunt behouden, zodat men je toch blijft herkennen. Maar niet elke organisatie houdt daar goed genoeg rekening me. Zo zijn er voorbeelden van situaties waarbij de logo-vernieuwing niet helemaal vlekkeloos is verlopen. Het verliep zelf zó slecht dat deze bedrijven gekozen hebben om hun ‘oude’ logo weer te gaan voeren. De logo-horrorstories:

Lees verder op Adformatie

Brand Design Talks

De NIMA Brand Design Community bestaat sinds 2020. Het is onze ambitie om design en marketing dichter bij elkaar te brengen, omdat marketeers en designers elkaar veel (meer) te bieden hebben. Zeker als het gaat om branding. We delen insights en ervaringen, leggen nieuwe verbindingen én bouwen als community relevante vakkennis op.

Op 29 april organiseren we voor de eerste keer ‘Brand Design Talks’. In deze eerste van een serie talks kun je je een uur lang onderdompelen in de inspirerende verhalen van designers en marketeers en hun ervaringen op het snijvlak van marketing, branding en design. Deze eerste editie is online. Maar we hopen dit jaar ook twee fysieke events te organiseren rondom de NIMA Marketing Day en in het najaar. Uiteraard is dit afhankelijk van de ontwikkelingen rondom COVID-19. In de eerste Brand Design Talks interviewt Luuk Ros SCP drie inspirerende marketeers die de brug tussen design en branding met succes hebben geslagen:

    • Michel Krechting – over zijn bijzondere ondernemersreis met kinderfietszitje Yepp
    • Tom Janssen van DHL – over het klant- en merkdenken in de stormachtige tijden van e-commerce
    • Arjan Kapteijns RM van VIM Group – over Geldmaat en de rebranding van de geldautomaten in Nederland

Deelname is kosteloos voor NIMA-leden. Niet-leden kunnen kosteloos eenmalig meedoen om kennis te maken met de NIMA Brand Design Community. Voor meer informatie en aanmeldingen kun je ga je naar Brand Design Talks.

Een nieuwe huisstijl? De vorm doet er niet toe!

‘Laat ons van de daken schreeuwen dat we een nieuw logo hebben! Het is een lang traject geweest en kosten noch moeite zijn gespaard. Het proces is tot een einde gekomen, het resultaat mag er zijn en laat ons dat toch vooral aan de wereld tonen.’

Dat lijken veel organisaties te denken op het moment dat ze klaar zijn met het ontwikkelen van een nieuwe visuele identiteit.

Vervolgens stuurt men een persbericht uit met een beschrijving van het nieuwe logo in poëtische bewoordingen, zoals onlangs nog bij Kia. Lees maar even mee: ‘De ritmische, ononderbroken lijn weerspiegelt de toewijding van Kia om momenten van inspiratie te brengen, terwijl de symmetrie vertrouwen uitstraalt. De naar boven reikende elementen van het logo belichamen de hoge ambities van Kia…’. Media nemen het over en de beschouwingen gaan over vorm en over vorm alleen.

Belangrijker dan het visuele is de strategie
Het is natuurlijk prachtig dat er steeds zoveel aandacht is voor de vormgeving, maar de letterlijke vorm van een huisstijl is niet belangrijk. De vormgeving moet iets laten zien van de ambitie van de organisatie. De stijl moet onderscheidend zijn, herkenbaar en passen bij het merk. De stijl moet doen wat hij moet doen in die specifieke markt, op dat specifieke schap en bij die specifieke doelgroep. Maar dat zijn allemaal contextuele eisen, en niet per se esthetische.
Veel belangrijker dan het visuele van de identiteit is de strategie erachter en het simpele feit dat de organisatie aan zichzelf werkt en aan hetgeen ze de markt te bieden heeft. Kia, en dat is wel interessant, heeft de presentatie van het logo zelfs expliciet losgekoppeld van de presentatie van zijn strategie. Die volgt pas twee weken later en dat lijkt niet logisch, maar de omgekeerde volgorde.

Lees het gehele artikel van Roel Stavorinus RM SCP SMP op MarketingTribune

Moet je wel stockfotografie voor marketing willen gebruiken?

We zien iedere dag stockfoto’s voorbij komen bij marketing uitingen via diverse (social) media kanalen. Meestal zijn het goed uitgekozen foto’s die mooi bij de boodschap van een dergelijk bericht passen. Er is echter ook een keerzijde aan het gebruik van stockfoto’s bij je marketing. Veel foto’s die je voorbij ziet komen in de media zijn gemaakt met telefoons. Vaak zijn dit geen foto’s van hele goede kwaliteit, waardoor je als bedrijf niet de beste reclame maakt. Omdat er geen beroepsfotograaf aanwezig is, wordt hier soms toch voor gekozen. Met stockfotografie heb je dan immers een professionele foto die maar een paar euro kost en vervolgens geplaatst kan worden bij een artikel of media-uiting.

Lees deze blogpost op

NIMA lanceert Brand Design Community

Nima stimuleert marketing-, communicatie en salesprofessionals om zich voortdurend te blijven ontwikkelen en organiseert hiervoor diverse activiteiten binnen specialisaties, regio’s of voor speciale carrièregroepen. Er ontbrak nog een community speciaal gericht op marketing en design, maar daar komt met de lancering van de Nima Brand Design Community, over het vormen en vormgeven van merken, een eind aan.

“Marketing en design zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden en versterken elkaar bij het bouwen van een succesvol merk en bij het ontwikkelen van een coherente en consistente klantervaring”, aldus voorzitter Roel Stavorinus. “Het vakgebied is gebaat bij een betere samenwerking tussen designers en marketeers en bij een steviger onderbouwing en bewijsvoering. Vandaar deze community.”

Fotobijschrift
Het bestuur van de kersverse Nima Brand Design Community bestaat uit (vlnr) Felice Uiterwijk RM, marketingmanager Fairtrade Original, Pieter Aarts MDM, Principal Experience Consulting bij Epam Continuum, Roel Stavorinus RM, zelfstandig merk- en designstrateeg, oprichter Melvin Day & voorzitter Nima Brand Design Community en Ruud Boer RM, directeur/partner Bataafsche Teeken Maatschappij en auteur van het boek ‘Brand Design’.

Wat was de aanleiding van het opzetten van deze community?

Ruud Boer: “Als directeur van een brand design-bureau maak ik dagelijks de verbinding tussen marketing en design. Een heerlijk enerverend speelveld, waarin je met elkaar, samen met je opdrachtgever, je beste beentje voorzet om het merk te laten groeien. Mijn ervaring is dat je dit het beste kunt doen door het merk vanuit brand design relevant, onderscheidend en geloofwaardig te maken.” Stavorinus: “Aanleiding was onder meer het opdrachtgeversonderzoek van BNO NextPack. Dit pilotonderzoek onder 129 klanten van ontwerpbureaus was geïnspireerd op het Engelse What Clients Think-onderzoek. De presentatie van de resultaten vond plaats tijdens een bijeenkomst, waarbij marketeers en ontwerpers het gesprek met elkaar aangingen. Dat bleek een waardevolle uitwisseling, waarvan de deelnemers vonden dat het zeker een vervolg moest krijgen. Ondertussen worden door de BNO voorbereidingen getroffen voor het vervolgonderzoek, maar tegelijkertijd constateerden wij dat er eigenlijk nog geen logische plek is waar designers en marketeers elkaar ‘ontmoeten’. Marketeers komen niet op ontwerpersevenementen en ontwerpers komen niet op evenementen zoals Nima Marketing Day, terwijl dat stiekem toch het grootste designcongres van Nederland is. Begrip voor elkaars domein is essentieel voor een goede samenwerking en voor de kwaliteit en het effect van hun beider werk.”

Wat is het doel van de Nima Brand Design Community?

Boer: “We willen marketeers en ontwerpers bij elkaar brengen, zodat ze elkaar kunnen inspireren bij het vormen en vormgeven van merken om zo hun werk leuker, inhoudelijker en effectiever te maken.” Felice Uiterwijk: “Met de community willen we de interactie tussen ontwerpers en marketeers faciliteren en daarnaast een flinke dosis inspiratie geven. En dan niet alleen door de grote merken met de grote budgetten te laten zien, maar juist ook de minder bekende cases, die laagdrempelig èn toegankelijk zijn, maar vaak niet minder inspirerend. De community is een platform om kennis en ervaringen uit te wisselen en zo het vakgebied Brand Design verder te verdiepen. We faciliteren de interactie tussen marketeers en ontwerpers, fysiek en online, met inspirerende bijeenkomsten.”

Voor wie is dit platform interessant?

Stavorinus: “Voor marketeers die design inzetten bij het vormen en vormgeven van merken, in welke vorm dan ook, zoals diensten of producten, visuele identiteiten, verpakkingen, campagnes, et cetera en voor ontwerpers die samen met hun opdrachtgevers vormgeven aan merken, vanuit welke discipline dan ook, maar natuurlijk ook voor onderwijsinstellingen en onderzoeksinstellingen.”

Wat kunnen marketeers en ontwerpers van elkaar leren?

Pieter Aarts: “Marketing gaat mijns inziens over het slim inspelen op veranderingen in de context en het willen ontdekken van de – latente – behoeften van klanten. Dat is voor merken in deze tijd, met steeds meer touch points, complexer en uitdagender dan ooit. Precies dáár is veel synergie tussen marketeers en designers mogelijk, als ze tenminste elkaars toegevoegde waarde leren – her – kennen én toepassen. Een design-manier van werken en doen helpt merken om te gaan met alle – vaak disruptieve – veranderingen en om werkelijk relevant te zijn voor klanten en eindgebruikers.”

Welke events staan op het programma?

Stavorinus: “Corona zit ons natuurlijk een beetje in de weg, maar we plannen een fysiek evenement aan het begin van 2021, waar we mooie marketing- en designverhalen bij elkaar brengen. Daarnaast zijn we een aantal bedrijfsbezoeken aan het organiseren voor een ontmoeting tussen marketeers en designers op kleinere schaal. Ik zou zeggen: houd de communicatie van Nima in de gaten of meld je alvast aan om op de hoogte te blijven!”

Wil je op de hoogte blijven van de activiteiten, wil je meer weten over dit platform of vind je het belangrijk om kennis en ervaringen te delen en wil je graag een bijdrage leveren aan deze community, bijvoorbeeld in de vorm van het geven van een lezing, stuur dan een email naar events@nima.nl of bel met 020 – 503 93 00. Dit artikel van Nanny Kuilboer verscheen eerder in MarketingTribune 17, 2020.

Met NIMA Experience Marketing naar de Dutch Design Week!

NIMA Experience Marketing biedt NIMA Members en geïnteresseerde marketeers een unieke mogelijkheid om de Dutch Design Week (DDW)  op vrijdag 25 oktober te bezoeken. Wat in 1998 begon als een ‘Design Dag’, is inmiddels uitgegroeid tot een internationaal gerenommeerd evenement van negen dagen met 2.600 designers op 120 locaties. De NIMA Community Experience Marketing heeft samen met een aantal designers een speciaal ochtendprogramma samengesteld met bijzondere presentaties en drie verschillende workshops, waarin actuele milieu- en gezondheidsvraagstukken behandeld worden.

In de workshops gaan we met de designers en met elkaar aan de slag om nieuwe vooruitstrevende productconcepten en de daarbij behorende go-to-market-plannen aan te scherpen. Je krijgt onder andere (nieuwe) inzichten in design-denken, (indirecte) doelgroepbenadering, crowd funding en je wordt uitgedaagd om out-of-the-box te denken en met creatieve communicatie en positioneringsoplossingen te komen.

Na de lunch worden we om 13.30 uur opgehaald door drie gidsen van de Dutch Design Week. De gidsen zullen ons een verscheidenheid aan inspirerende exposities tonen. Er zal gebruik gemaakt worden van headsets zodat de gidsen en de designers zelf meer achtergrondinformatie kunnen geven.

Daarna nodigen we je graag uit om aansluitend voor een gezamenlijke diner aan te schuiven, vanaf 18:00 uur. Dit is optioneel bij te boeken. Voorafgaand aan het diner is de gelegenheid om nog zelfstandig op de DDW rond te kijken of een borrel te pakken. De verwachte eindtijd van het diner is 21:00 uur. Meer weten of meedoen? Lees verder

‘Identiteit helpt merken écht op weg’

In merkenland wordt wat afgerommeld. Veel bedrijven en instellingen hebben maar weinig notie van wat een merk nu precies inhoudt. Vaak wordt gedacht dat ze er met een nieuwe huisstijl of een nieuw communicatiebureau al zijn. Dan begint de ellende pas echt omdat klanten maar ook de eigen werknemers zich in de communicatie en de stijl niet meer herkennen. Er is dan sprake van het fenomeen ‘merkruis’.

Het zijn niet de eerste de beste bedrijven die dit overkomt. Zo had Interpolis eind jaren 90 een campagne met opnames in het eigen gebouw waar een werknemer op de wc zat door te werken. De bedoeling was om de inzet van de werknemers te laten zien, maar dat mislukte volledig. Op feestjes en partijen werden er eindeloos grappen over gemaakt. De klanten begrepen van deze commercial helemaal niets en het eigen personeel stond totaal niet achter deze campagne. Dit stukje merkruis leverde dus ongewild heel veel schade op. De identiteit was immers aan het schuiven geslagen. Toen daarna ook nog een commercial kwam met een Interpolis werknemer die in het eigen gebouw een snoepautomaat molesteerde was de maat vol. Het personeel begon fors te klagen richting de directie en wenste duidelijkheid over waar het Interpolis merk voor stond en hoe ze richtlijnen konden krijgen om dit goed uit te voeren. Het was een interessante uitdaging om als merkenspecialist de toenmalige directie hierbij te helpen maar het leidde ook bij mijzelf tot nieuwe inzichten over wat identiteit betekent voor een merk.

Lees deze column op MarketingTribune

Hoe je Distinctive Brand Assets bouwt

Met distinctieve (visuele) brand assets zorg je dat je merk herkenbaar is in reclame-uitingen en ben je in staat snel te communiceren in de eerste, cruciale, aandachtsfase. Een onderzoek naar deze eerste fase op advertenties: willekeurige uitingen zijn in hun natuurlijke omgeving gemeten op aandacht, merkkoppeling, visual- en tekstoverdracht. Hoe zien de aandachtspatronen eruit en hoe is de merkkoppeling?

In het boek ‘How Brands Grow, Part 2’, het vervolg op het welbekende en uiterst succesvolle ‘How Brands Grow’ van Byron Sharp, werd het bouwen van Distinctive Brand Assets als onderdeel van de noodzakelijke mental availability onder niet-kopers aangehaald. Een optimaal merkdesign voor advertising in een vluchtige omgeving bevat een rijke visual gecombineerd met een unieke merkkoppeling: Rijke visual + Unieke linkage naar het merk = Meer impact. In de eerste fase van communicatie draagt een visual het meest bij aan het doeltreffend communiceren van de boodschap. Onlangs verscheen Jenni Romaniuk’s vervolg ‘Building Distinctive Brand Assets’, waarin dit proces verder werd ontleed.

Lees dit artikel op  

Marketingfacts is een gezamenlijke onderneming van NIMA en BBP Media