‘Do Tell’ winnaar PIM Marketingliteratuurprijs 2024

De PIM Marketingliteratuurprijs van Platform Innovatie in Marketing (PIM) is dit jaar toegekend aan Do Tell AI in Marketing, geschreven door Bart Lombaerts, Ann Maes, Frederik Picard & Chris Van Gils. De prijs voor de Bewustmaker 2024 gaat naar de Empathie werkt van Bart de Leeuw & Mieke Fonck.

The Next Level in Gorinchem vormde het decor van de PIM Marketingliteratuurprijs 2024. Marketingprofessionals kwamen hier samen om de nieuwste en meest impactvolle inzichten uit het vakgebied te vieren. In een sfeer van kennisuitwisseling en innovatie werd het publiek getrakteerd op inspirerende sessies en de uitreiking van prijzen aan de meest baanbrekende marketingboeken van het afgelopen jaar.

Essentiële marketingthema’s centraal

De PIM Marketingliteratuurprijs werd voor de 22ste keer uitgereikt. 35 marketingboeken werden dit jaar ingestuurd en vormden de longlist. Zeven daarvan haalden de shortlist. De kwaliteit van de boeken liep uiteen, aldus juryvoorzitter Hans Molenaar: ‘Het zijn stuk voor stuk relevante en zinvolle boeken waar marketeers direct mee aan de slag kunnen. Ze behandelen een grote variatie aan onderwerpen en zijn direct toepasbaar voor de marketingprofessional.’

De genomineerden:

  • Bart de Leeuw & Mieke Fonck – Empathie werkt 
  • Bart Lombaerts, Ann Maes, Frederik Picard & Chris Van Gils – Do Tell
  • Jean-Pierre Thomassen & Eric de Haan – Customer Experience: van cult naar cultuur
  • Marjolijn Meynen & Ed Stibbe – Duurzame verleiding
  • Patrick Petersen – Handboek AI voor marketing en groei
  • Peter Snoeckx – De Retentie-economie
  • Patrick van Thiel – Met de stroming mee

De hoofdprijs ging dit jaar naar Do Tell, een boek dat bedrijven een helder stappenplan biedt om hun duurzaamheidsinspanningen authentiek en effectief te communiceren. Vier ervaren marketing- en communicatie-experts leggen erin uit hoe je een geloofwaardig en gedragen duurzaamheidsverhaal opbouwt. Moet je stil blijven in een wereld waarin elke claim onder een vergrootglas ligt? Of ligt er juist een kans om via heldere communicatie een sterker merk op te bouwen? Do Tell biedt bedrijven handvatten om hun duurzame missie niet alleen krachtig, maar ook met overtuiging en echtheid over te brengen.

De jury over Do Tell: “Do Tell is een must-read voor marketeers die duurzaamheidscommunicatie serieus willen nemen. Het boek biedt een diepgaande handleiding voor effectieve, oprechte communicatie over duurzaamheid, zonder in de valkuil van greenwashing te trappen. Het gaat in op de vraag hoe je inspanningen overtuigend kunt overbrengen, zonder teveel of te weinig te vertellen. Een grondig en omvangrijk werk, maar absoluut de moeite waard voor iedereen die duurzaamheid met impact over het voetlicht wil brengen.”

Het boek Empathie werkt werd beloond met de PIM Bewustmaker-prijs, een titel die de aandacht vestigt op de essentiële rol van empathie in merkcommunicatie. In een tijd van toenemende sociale en economische tegenstellingen toont het boek aan hoe een empathische benadering het verschil kan maken, zowel tussen merken en consumenten als binnen organisaties zelf. Marketingbureaus The Oval Office en Insites Consulting onthullen met concrete cases en overtuigende statistieken de kracht van empathie voor een merk. Empathische merken presteren tot vier keer beter op loyaliteit en aankoopintentie, terwijl empathische werkgevers een hogere werknemersbetrokkenheid en -loyaliteit ervaren. Dit boek inspireert bedrijven om mensgerichte strategieën te omarmen voor een duurzame impact op hun werknemers, klanten en winstgevendheid.

“Empathie werkt laat zien hoe het vermogen om je echt in een ander te verplaatsen, van onschatbare waarde is voor merken en bedrijven. Het boek legt uit hoe je empathisch denken kunt integreren in zowel externe communicatie met klanten als interne relaties met medewerkers. Door empathie centraal te stellen in je communicatie versterk je niet alleen de band met je doelgroep, maar bouw je ook een hechter team dat samen sterker staat. Bedrijven die empathie omarmen, creëren een werk- en merkcultuur waarin mensen zich gehoord, begrepen en gewaardeerd voelen. En dát maakt uiteindelijk het verschil”, aldus juryvoorzitter Hans Molenaar.

Bezoekers van de bekendmaking kregen de kans om in break-outsessies dieper in gesprek te gaan met de finalisten over actuele vraagstukken en nieuwe trends in marketing. Ze bespraken hoe marketing een brug kan slaan tussen organisaties, de markt en de maatschappij, en hoe het vakgebied een positieve impact kan creëren. De jury benadrukte de waardering voor de auteurs, die naast hun dagelijkse werk hun inzichten en visies op papier zetten om de vakgemeenschap te verrijken. “Hun inzet en bereidheid om kennis te delen, verdient alle lof,” aldus de jury.

Hoe marketing hoofden op hol brengt en harten verovert

Op 13 november stond er bij NIMA Zuid een inspiratiesessie op het programma die bij velen in hoofd én hart is blijven hangen. Met drie topsprekers — Jurgen Surstedt, Rudy Moenaert en Dorkas Koenen — werd de middag een aaneenschakeling van inzichten, verhalen en krachtige lessen. En zoals een goede marketingbijeenkomst betaamt: het ging niet alleen over strategieën en modellen, maar vooral over het maken van impact. Laten we de highlights doornemen.

Mensen raken om impact te maken
De sessie werd afgetrapt door Jurgen Surstedt van Interpolis, die de zaal wist te raken met de indrukwekkende campagnes die de verzekeraar in de afgelopen jaren heeft gelanceerd. Denk aan de campagne #MisNiks met artiesten Snelle en Danique, die aandacht vraagt voor verkeersveiligheid. Deze campagnes doen meer dan alleen awareness creëren; ze raken mensen op emotioneel niveau, waardoor gedragsverandering wordt gestimuleerd.

Maar, zoals Jurgen terecht benadrukte; gedragsverandering bereik je niet met grote sprongen. Het gaat om kleine stapjes. Het inzicht dat Interpolis de afgelopen acht jaar heeft opgedaan, wordt nu ingezet om hun ambitieuze doel te bereiken: veiligheid binnen handbereik brengen. Zodat klanten met vertrouwen kunnen leven en ondernemen. Een krachtige missie die iedereen in de zaal wist te inspireren.

Klantleiderschap: terug naar de kern
Vervolgens kwam prof. dr. Rudy Moenaert met zijn kenmerkende energie het podium op. Deze West-Vlaming wist ons met humor en scherpte opnieuw te laten nadenken over wat het betekent om klantgericht te zijn. Zijn boek The Customer Leader draait om klantleiderschap: het vermogen om écht naar je klanten te luisteren en die inzichten te vertalen naar je ‘waarom’. Wat drijft je merk? Hoe verbind je dit met de behoeften van je klanten?

Rudy benadrukte dat klantleiderschap niet alleen gaat om je aanbod, maar ook om imago en cultuur. Alleen door deze elementen goed te balanceren, kun je als merk echt excelleren. De hoogste trede van de trap, zoals hij het mooi omschreef, is weggelegd voor merken die dit tot in de puntjes beheersen.

Marketinglessen van een ultrafietser
De mooiste foto’s zaten in de presentatie van Dorkas Koenen RM, die vertelde over zijn boek Bergen liegen niet. Aan de hand van prachtige foto’s — zelf geschoten tijdens zijn ultrafietstocht van Den Bosch naar Rome — nam Dorkas ons mee op zijn persoonlijke reis. 25 dagen van afzien, reflectie en verbinding met onbekenden.

Zijn tocht leverde niet alleen mooie verhalen op, maar ook waardevolle marketinglessen. Denk aan het belang van discipline, het maken van duidelijke keuzes en het omgaan met weerstand. Zoals hij treffend zei: ‘Makkelijke dingen zijn niet leuk’. Maar misschien wel de belangrijkste boodschap? Vier je successen, groot of klein. Het is juist die viering die de reis waardevol maakt.

Een gezellige afsluiting met de pubquiz
Na een inspirerende middag kon een borrel natuurlijk niet ontbreken. Onder het genot van een heerlijk (vegetarisch) diner, werd er volop genetwerkt en bijgepraat. Maar de echte afsluiter was de beruchte pubquiz, georganiseerd door Bram Koster. Van prikkelende social media-vragen (wie wist dat Pinterest groter is dan TikTok?) tot marketingiconen zoals Byron Sharp — er werd flink wat gelachen én geleerd.

Joris van der Waart RM sleepte uiteindelijk de hoofdprijs in de wacht: een rondleiding bij de Alfa bierbrouwerij. Proost!

Sluit je aan bij het NIMA Zuid netwerk
Kom je uit (of ga je graag naar) het zuiden van Nederland en ontmoet je graag vakgenoten uit de omgeving? Dan is de Regio Zuid Community iets voor jou. Hier delen we kennis, wisselen we ervaringen uit en leren we van diverse praktijkcases. Altijd afgesloten met een bourgondisch diner voor de nodige discussie en netwerk mogelijkheden.

  • Vier interessante bedrijfsbezoeken per jaar
  • Inclusief diner
  • Kennis delen en uitwisselen met vakgenoten

Meer informatie en aanmelden: https://www.nima.nl/communities/regio-zuid/

Tekst en beeld: Marieke Heesakkers en Sebastiaan Hattink

Bestuur NIMA Marketing Masters uit de startblokken (interview Maryam Boonstra)

NIMA lanceert in 2025 een nieuw netwerk waarin ervaren strategische marketeers worden verenigd. De NIMA Marketing Masters hebben sinds 5 november ook een eigen bestuur: Maryam Boonstra RM (voorzitter), Matt van der Poel RM (Marketing Studiereizen), Erik Hoogenhout (Marketing Executive Center – Intervisie), Arie Barendregt RM (Science) en Peter Hoitinga RM (Kennissessies/Round Tables) gaan de kar trekken.

Met de NIMA Marketing Masters wordt een netwerk ontsloten van en voor marketingprofessionals met de nodige ervaring en kennis om marketing op bestuurlijk niveau te vertegenwoordigen. ‘Als bestuur bespreken we momenteel vooral hoe we met dit nieuwe gezamenlijke netwerk synergie kunnen bereiken tussen ervaren marketeers met diverse achtergronden’, legt Maryam Boonstra uit. ‘Ons doel is om een programma te ontwikkelen dat de brede expertise van RM’s, MEC, en SMP’s optimaal benut, zodat het nieuwe NIMA Marketing Masters-netwerk een waardevol platform wordt voor strategische marketingvraagstukken en kennisuitwisseling.’

Het nieuwe netwerk wordt een eigen NIMA Community, waarbij het Community-bestuur onder leiding van Boonstra toeziet op de activiteiten en de kwaliteit van de commissie-activiteiten. Op dit moment wordt het netwerk, de commissies die activiteiten voorbereiden en het programma nog ontwikkeld. Boonstra vreest niet voor een overlap met bestaande netwerken: Er bestaan in Nederland – ook buiten NIMA –  tegenwoordig redelijk wat kennis- en netwerkclubs voor strategische marketeers. Er zijn CMO-clubs, er zijn netwerkbijeenkomsten. Boonstra: ‘Het belangrijkste voordeel van de NIMA Marketing Masters is de focus op professionele ontwikkeling en kennisuitwisseling in een verenigingsstructuur, met intervisie en structurele sessies, exclusief voor ervaren marketeers.’

‘Het netwerk van CMOtalk is eerder gericht op insights via interviews en podcasts met toonaangevende CMO’s, gericht op storytelling en specifieke marketingcases’, vervolgt Boonstra. ‘Dit platform biedt vooral inhoudelijke inspiratie in een informele setting. De Adformatie CMO Community is exclusief, met diepgaande events als de CMO Day, gericht op netwerken en actuele marketingtrends. Hier ontmoeten top-CMO’s uit grotere organisaties elkaar, ondersteund door Adformatie’s journalistieke bereik.’

‘Als NIMA-vereniging willen we juist geen exclusieve club voor een bepaalde doelgroep zijn’, legt ze uit. ‘We zijn voor alle ervaren en professionele marketeers in Nederland. Binnen NIMA biedt dit netwerk meer diepgang en continuïteit dan andere netwerken, omdat het wordt geleid door een beroepsvereniging die sterk betrokken is bij marketingstandaarden en professionele ontwikkeling.’

Niels van der Plas naar NIMA B2B-bestuur (interview)

NIMA’s B2B Community is een ontmoetingsplek voor B2B-marketeers die niet alleen willen netwerken, maar ook hun vakkennis willen verdiepen en verbreden. Hier draait het niet om oppervlakkige connecties, maar om een waardevolle uitwisseling van ideeën en ervaringen die verder gaan dan de standaard netwerkbijeenkomst. De community organiseert regelmatig bijeenkomsten, workshops en inspirerende sessies waarin actuele B2B-thema’s als digitalisering, data-analyse en klantbeleving centraal staan. Activiteiten als het B2B Xchange-congres en interactieve sessies over strategische klantbenadering, bieden concrete inzichten die leden direct in hun praktijk kunnen toepassen.

NIMA B2B Xchange 2024 – 21 november 2024 – De vijfde editie van het grootste Nederlandse event voor B2B marketeers. Hier moet je bij zijn!

Binnen die context treedt Niels van der Plas aan als nieuw bestuurslid van de NIMA B2B Community. Niels brengt een hoop B2B-ervaring mee uit zijn loopbaan bij Laudame. Met zijn achtergrond in detachering, consultancy en strategische advisering begrijpt hij niet alleen de uitdagingen waar B2B-marketeers voor staan, maar ook de kansen die de sector biedt. Zijn visie op het belang van kennisdeling en het bouwen van langdurige klantrelaties sluit mooi aan bij de missie van de NIMA B2B Community. Met Niels aan boord blijft de NIMA B2B Community dé plek waar de top van het vakgebied samenkomt om zich te verdiepen, te verbinden en vooruit te kijken. Mooie aanwinst dus. Vijf vragen:

Je bent geen onbekende in die NIMA B2B Community maar je dacht: ik heb toch te veel tijd, we gaan het bestuur versterken?

‘Ik kom inderdaad al langer bij de NIMA Marketing Day en verschillende B2B-events. De afgelopen jaren is NIMA voor mij een waardevol netwerk geweest om marketeers te ontmoeten en kennis, ervaring en inspiratie uit te wisselen. Dit was een mooie kans om ook wat terug te geven aan die community en met mijn ervaring ook weer anderen te inspireren.’

‘Toen ik bij Laudame Financials begon was ik de enige op de afdeling marketing & communicatie. Een brede en uitdagende rol in samenwerking met verschillende business lines. Met veel vrijheid om aan die rol invulling te geven en tegelijkertijd ook weinig interne sparringpartners met marketingervaring. Veel B2B-marketeers in Nederland werken alleen of in kleine teams, zonder ervaren CMO om je aan op te trekken. Waar haal je dan je kennis en inspiratie vandaan? Ik denk dat NIMA en de B2B-community daar een belangrijke rol in kan spelen.’  

‘Het huidige bestuur heeft een berg ervaring en doet dit met veel enthousiasme. Ik kijk er naar uit om de ingezette lijn door te trekken met waardevolle kennisdeling in de vorm van artikelen, podcasts en events zoals het aanstaande B2B Xchange event op 21 november. Wat ik gaaf en waardevol zou vinden om toe te voegen is een plek of platform waar leden van de B2B-community elkaar online en laagdrempelig vragen kunnen stellen om het gehele jaar de community bij elkaar te brengen en die waardevolle kennis met elkaar te kunnen delen.’

Jaren was B2B-marketing ‘marketing zonder directe consumenten’ maar in de afgelopen jaren is er héél veel onderzoek gedaan naar en zijn marketingtheorieën ontwikkeld rond B2B-marketing. Hoe zou dat komen denk jij? Zijn B2B-marketeers erachter gekomen dat ze niet op een eiland wonen ‘waar alles anders is?’

‘Logischerwijs komt er, met de snelgroeiende omzet van B2B-merken, steeds meer aandacht voor B2B-marketing. Dat geldt voor zowel de grotere B2B-brands als kleinere partijen. Welke rol speelt het merk in de groei van B2B-organisaties en welke andere elementen zijn cruciaal voor succes? In B2B duren aankoopprocessen langer en zijn ze complex, waardoor successtrategieën niet zomaar één-op-één toepasbaar zijn.’

‘Ik geloof er sterk in dat de principes uit ‘How (B2B) brands grow’ toepasbaar en waardevol zijn voor grote en kleine B2B-merken in Nederland, maar tegelijkertijd denk ik dat je als B2B-marketeer van een Nederlands bedrijf je eigen weg moet vinden.’

‘Mede daarom vond ik de discussie die laatst oplaaide vanuit Felipe Thomas, van de Saïd Business School van de Oxford University, interessant om te volgen. Werken deze principes wel voor kleinere merken, waar toch veel B2B marketeers actief zijn? Of zijn deze succesfactoren vooral van toepassing voor de big brands? Ik denk dat de waarheid ergens in het midden ligt en sterk afhankelijk is van jouw dienstverlening, doelstellingen en merkpositie. Ik kijk er naar uit om die thema’s de komende jaren binnen de B2B-community verder te verdiepen.’

Het leuke, of fascinerende aan B2B-marketing is dat het een soort ‘tic’ is: professionals, marketeers die erin werken, lijken er ook te blijven werken, los van de branche, maar wel in een zakelijke context. In die zin lijkt het een beetje op de ‘verslavende retailmarketing’. Heb jij die tic ook? Herken je dit?

‘Ik voel me zeker thuis in de B2B-marketing! Hoge kwaliteit dienstverlening, waarde toevoegen voor opdrachtgevers en vaak langetermijn-samenwerkingen. Dat geeft mij de ruimte om the long and short of it te combineren. Zo kan ik bouwen aan het merk en tegelijkertijd onze doelgroepen activeren. Die tic herken ik dus zeker. Maar ook hier komt de generalist en nieuwsgierigheid in mij naar boven, want ik laat me wel graag inspireren door de andere communities binnen NIMA.

B2B-marketeers zijn er grofweg in twee smaken: De hyperspecialist die de commercie in de industrie goed kent én dus marketing toepast óf juist de allrounder die heel marketing overziet, maar ook álle taken op z’n bordje krijgt. Hoe moeten we jou zien?

‘Als een combinatie van die twee denk ik. Van nature ben ik een generalist die het brede plaatje overziet. Ik denk ook dat dat nodig is om als B2B marketeer, zeker binnen een middelgrote organisatie, succesvol te zijn. Maar na zes jaar in de wereld van interim finance, werving & selectie en consultancy heb ik ook voldoende vakinhoudelijke kennis om met opdrachtgevers, prospects en collega’s de juiste gesprekken te voeren. Nieuwsgierigheid is wat mij betreft een cruciale eigenschap van B2B-marketeers. Willen weten wat de klant beweegt, hoe zij hun keuzeproces doorlopen en welke factoren daarin doorslaggevend zijn. Door continu in gesprek te zijn met al die verschillende groepen kan je als spin in het web de verbinding maken en het geheel bij elkaar brengen.’

‘Natuurlijk is het belangrijk om te kijken welke nieuwe elementen je aan de marketingmix toe kan voegen, maar ik geloof er niet in dat je op elke volgende hype moet springen alleen maar omdat het voor andere merken ook werkt. Uiteindelijk draait het erom hoeveel waarde je met iets nieuws toe kan voegen voor de opdrachtgevers.’

Op de aanstaande B2B Exchange staat onder meer dé ‘lastige collega’, de CFO centraal. Marketeers en finance zijn niet altijd een perfect match op weg naar wereldheerschappij. Jij wérkt nota bene in finance. Jij praat finance-taal. Moet jíj geen workshops gaan geven?

‘Haha, nou gelukkig staat er al een dijk van een programma dus ik kijk er echt naar uit om weer goed geïnspireerd te worden op 21 november!’

‘De uitdaging van de gesprekken met finance zijn herkenbaar. Zeker nu, in de periode van jaarplannen en budgetten. Het cruciaal om de toegevoegde waarde van marketing te benadrukken in het geheel van de organisatie. Niet alles van waarde is meetbaar en niet alles wat meetbaar is, is waardevol. Ik wil daarom ook altijd dat de marketingplannen aansluiten op en bijdragen aan de realisatie van de organisatiedoelstellingen. Zodat ik kan onderbouwen waarom bepaalde uitgaven nodig zijn en hoe ze bijdragen aan het realiseren van die ambities. Dat geldt niet alleen in samenwerking met het MT of de board, maar ook in de breedte van de organisatie. Hoe meer interne ambassadeurs je creëert, hoe makkelijker het is om gezamenlijk aan die doelen te werken. Daarin zoek ik altijd actief de samenwerking met onze verschillende business lines en recruitment afdeling, op verschillende lagen binnen de organisatie.’

Eigen marketingopleiding samenstellen? Met de NIMA Passe Partout bepaal je zelf je leertraject

De marketingwereld staat nooit stil, dat weten we allemaal. Maar hoe zorg je dat je bijblijft? Natuurlijk, een volledige marketingopleiding volgen kan. Maar laten we eerlijk zijn: zo’n opleiding is niet voor iedereen geschikt. Het is intensief, langdurig en hanteert een vast programma. Handig als je een breed fundament wilt leggen, maar misschien niet ideaal als je op zoek bent naar een manier om je specifieke kennis en vaardigheden te updaten. Wat als je zelf je leerpad zou kunnen uitstippelen, afgestemd op jouw eigen wensen en doelen voor de toekomst?

De NIMA Passe Partout: flexibel, specialistisch en precies wat jij nodig hebt

Hier komt de NIMA Passe Partout om de hoek kijken. Met een Passe Partout van NIMA krijg je toegang tot álle trainingen en masterclasses in het aanbod. Dat betekent dat je in één kalenderjaar je eigen ‘kralenketting’ van marketingmodules kunt samenstellen. Of je nu wilt verdiepen in contentmarketing, data-analyse, strategische merkpositionering of de nieuwste digitale trends: de keuze is enorm. Meer dan zestig trainingen staan tot je beschikking, stuk voor stuk gericht op actuele kennis en inzichten, vaak behapbaar in een dag of zelfs een paar uur, met ook per training een NIMA-certificaat van deelname.

Met zo’n flexibele aanpak kun je een unieke opleiding creëren, die exact past bij jouw leerwensen en carrièreambities. En dat is ook net wat veel marketingprofessionals zoeken in een sector waar “one size fits all” al lang niet meer geldt.

Begin 2025 met een concreet plan

NIMA biedt de Passe Partout deze maand nog aan tegen het huidige tarief. Het nieuwe jaar is de perfecte tijd voor frisse voornemens, maar hoe vaak blijven die intenties niet liggen? Door nú te kiezen voor een Passe Partout maak je jouw ambitie om jezelf te specialiseren meteen heel tastbaar en concreet. 2025 wordt dan niet het jaar van “meer leren”, maar van een plan dat staat als een huis en is afgestemd op jouw persoonlijke ontwikkeling.

Weten hoe het werkt? Lees je hier

Beeld: Pexels

Hans Molenaar: ‘AI is een gamechanger van ongekende proporties’

Interview met Hans Molenaar van Beeckestijn Business School over een nieuwe jaargang héle goeie marketingboeken: ‘De diversiteit aan inzendingen was enorm. Gelukkig zien we aandacht voor belangrijke thema’s als klantretentie, AI en duurzaamheid.’

Op donderdag 14 november wordt bekendgemaakt wat het béste marketingboek was dat in het afgelopen jaar verscheen, bekroond met de PIM Marketingliteratuurprijs. De focus ligt daarbij op waar het écht begint in marketing: innovatieve inzichten. De kern van strategie wordt immers gevormd door de vakliteratuur—door onderzoekers, auteurs, specialisten en wetenschappers die de marketingwereld voorzien van relevante kennis en nieuwe perspectieven. En dat allemaal binnen ons beperkte taalgebied, vaak met een gedrevenheid die grenzen overschrijdt.

De uitreiking van de PIM Marketingliteratuurprijs van 2024 vindt plaats op 14 november in Gorinchem. Het event is meer dan alleen een prijsuitreiking en één van de leukste marketingkennisfestivals van het jaar. Lezers van NIMA, (leden en niet-leden) kunnen voor een introductieprijs van € 15 eenmalig het marketingfestivalletje bijwonen. Gebruik hiervoor de ticketcode NIMA-MLP. Titelhouders onder de deelnemers ontvangen 2 PE-punten.

De jury hanteert een brede definitie: Nederlandstalig uit Nederland of Vlaanderen, of anderstalig werk dat weliswaar in ons taalgebied is ontstaan. Hans Molenaar (Beeckestijn Business School) is al jaren het boegbeeld voor marketingliteratuur en de drijvende kracht achter de erkenning van auteurs en uitgevers. En hij leest ze echt allemaal, die jaarlijkse stapel marketingboeken, plus nog wat in de buitencategorie, want de criteria voor wat een boek tot ‘marketingboek’ maakt, liggen in handen van de jury. Zeven titels en auteurs kwamen op de shortlist.

Die genomineerden vertegenwoordigen nogal een omgevallen krijtjesdoos qua thema’s en inzichten. Was de diversiteit dit jaar echt zo groot of hebben jullie er als jury vooral een breed spectrum van marketingonderwerpen uitgehaald?

‘Dit jaar was de diversiteit aan inzendingen inderdaad enorm, maar als jury hebben we hier geen directe invloed op. We verzamelen alle boeken die in het Nederlandstalige vakgebied verschijnen en die binnen de marketingcategorie passen. Marketing is natuurlijk een breed en multidisciplinair vakgebied waarin uiteenlopende thema’s samenkomen, van psychologie, economie en technologie tot data-analyse, communicatie, duurzaamheid, klantbeleving en AI.’

Ben je een beetje tevreden over deze jaargang? Is het een goed marketingliteratuurjaar?

‘Het valt op dat er vanuit de wetenschappelijke wereld dit jaar weinig nieuwe boeken zijn verschenen. Ook het aanbod van nieuwe studieboeken blijft beperkt, wat jammer is voor de verdieping en vernieuwing van het vakgebied. Gelukkig zien we wel aandacht voor belangrijke thema’s als klantretentie, AI en duurzaamheid; onderwerpen die relevant zijn voor de huidige marketingwereld en de uitdagingen waar we voor staan.’

Bij de vorige editie in 2023 won een boek over AI. Het vak is in alle staten over de toepassing van AI in marketing, maar in de lijst zien we dat helemaal niet zo terug. Ergens verbazingwekkend…

AI is een gamechanger van ongekende proporties, met een potentieel grotere impact dan het internet zelf. Wat mij betreft kunnen er niet genoeg boeken verschijnen over dit onderwerp. Iedere marketeer die AI niet serieus omarmt en zich hierin bijschoolt, riskeert over een paar jaar niet meer serieus genomen te worden. AI moet op strategisch, tactisch én operationeel niveau serieus worden ingezet. Organisaties die hierin achterblijven, gaan een forse achterstand opbouwen ten opzichte van hun concurrenten.’

‘In de praktijk zie ik dat veel marketeers AI nog vooral inzetten voor contentcreatie. Maar er liggen enorme kansen op het gebied van klantbeleving, data-analyse en onderzoek, waar AI tot nu toe nog maar beperkt wordt omarmd.’

Iets vergelijkbaars geldt eigenlijk voor ESG-onderwerpen. Het boek van Stibbe en Meijnen is vooral ook een enorm ondernemersgezind boek en zinspeelt meer op ‘niet drammen, maar poetsen’. Is ESG een beetje uit de mode als dé driver van marketinginnovatie?

‘Bij grote bedrijven zie ik meer aandacht voor Environmental, Social, and Governance dan bij kleinere organisaties, vooral vanwege de Corporate Sustainability Reporting Directive – de CSRD. Deze richtlijn verplicht grote bedrijven om te rapporteren over de maatschappelijke en milieueffecten van hun activiteiten. Kleinere organisaties realiseren zich vaak niet dat, hoewel de CSRD hen zelf niet direct verplicht, ze er indirect toch mee te maken krijgen. Hun klanten – de grote bedrijven – zullen steeds vaker data van hen opvragen voor hun eigen rapportageverplichtingen. Ik verwacht dat die rapportageplicht meer aandacht voor ESG zal stimuleren, en dat marketeers op innovatieve manieren met hiermee aan de slag zullen gaan.

Vorig jaar concludeerde je dat na de enorme tsunami van digital marketing-tactieken, juist marketingstrategie weer belangrijker werd en er ook focus op customer experience management kwam te liggen. Afgaand op deze zeven genomineerden komt zeker dat laatste aardig uit! Veel over ‘je klant beter kennen, begrijpen, bij je houden’…. Toch?

‘Een interessante ontwikkeling binnen het customer experience-vakgebied is dat iedereen zich nu wel realiseert dat je er alleen met customer journey mapping en post-its plakken niet mee komt. Customer experience is een vakgebied waar in mijn ogen veel marketeers ook nog te weinig kennis over hebben. Marketeers zijn in mijn ogen waarde-regisseurs die de waarde van de klant en de waarde voor de klant goed moeten managen. De waarde voor de klant is de klantbeleving. Als je daar als marketeer niet een visie en strategie voor hebt, dan zul je heel veel geld moeten steken in advertising om nog te kunnen groeien. Gelukkig zijn er dit jaar twee boeken – Customer Experience van Cult naar Cultuur en De Retentie-Economie, die marketeers kunnen ondersteunen om dit vakgebied beter te begrijpen en te verankeren binnen de organisatie.’

We míssen onder de genomineerden eigenlijk het meest urgente marketingonderwerp ná AI op dit moment. Nog steeds geen goed boek over ‘Data Analytics’ of ‘Predictive Analytics for Marketingdummies’?

‘Helaas ontbreekt er dit jaar een boek over data-driven marketing, wat jammer is gezien marketing steeds meer een data-gedreven vakgebied wordt. Gelukkig bevat het Handboek AI wel een hoofdstuk over data-analyse en voorspellende modellen. Dankzij AI wordt het voor marketeers met minder statistische achtergrond eenvoudiger om datagedreven beslissingen te nemen en inzichten te verkrijgen. AI verlaagt de drempel om met data-analytics aan de slag te gaan, waardoor deze kennis toegankelijker wordt voor een breder publiek binnen marketing.’

Haalde jij een gemene deler uit de boeken, die iets zegt over de staat en status van marketing als geheel? Is er iets dat de auteurs bewust of onbewust vertellen over marketing?

‘Duurzaamheid krijgt al langere tijd veel aandacht, maar dit jaar zien we dat de aanpak concreter en praktischer is. Zo gaat het boek Do Tell volledig over hoe organisaties effectief kunnen communiceren over duurzaamheid. In tegenstelling tot het boek Speak Up Now biedt Do Tell zeer gedetailleerde handvatten voor hoe bedrijven hiermee om moeten gaan, inclusief praktische tips voor organisaties die nog weinig aan duurzaamheid doen.’

‘Daarnaast biedt Duurzame Verleiding een heel praktisch perspectief voor marketeers die duurzaamheid willen integreren in hun marketingbeleid. Dit boek gaat verder dan alleen communicatie en behandelt bijvoorbeeld hoe je een duurzame waardepropositie kunt ontwikkelen.’

Beeldcredits: Beeckestijn/PIM

Panamá City heeft een jaloersmakende stad van kennis

Bijna elke senior marketeer houdt van de verhalen door start-ups. Enerzijds omdat het ondernemerschap er vanaf spat, anderzijds omdat juist verse ondernemers geregeld kansen en mogelijkheden over het hoofd zien waar strategische marketing een verschil maakt. Of kan maken. Een prijsstelling, een goede concurrentie-analyse, marktonderzoek, überhaupt een gedegen marketingplan, het zijn vaak niet de eerste punten van aandacht.

Ze zijn wel bepalend voor succes. ‘Branding is niet hetzelfde als veel geld uitgeven aan reclame’ vertelde investeerder en Marketeer of the Year Alexander Ribbink ooit over start-ups. ‘Ongeveer het tegenovergestelde van wat veel businessplannen die ik zie, bewéren. Die suggereren dat het product zó goed is, dat de schrijvers geen reclame hóeven te maken en dat alles uit zichzelf gaat.’

Zeven pitches in de kennisstad
Er valt dus echt iets wezenlijks te halen en te brengen bij ontmoetingen tussen de twee. Dat idee vormde de aanleiding voor een ontmoeting tussen lokale start-upondernemers en senior marketeers, zoals afgelopen week gebeurde tijdens de NIMA Studiereis naar Panama: Zeven start-ups pitchten hun idee in de Ciudad del Saber, zoals ze dat gewend zijn voor potentiële investeerders te doen, maar kregen ditmaal feedback van marketingprofessionals terug.

Een ondernemer die payment-oplossingen biedt voor private schools, een retailer die refurbished game-pc’s verkoopt met een eigen merk, een ratingplatform voor voetbaltalent zonder aansluiting op internet, een gamification-leverancier; er kwamen zeven fascinerende techconcepten voorbij. De organisatie van de mega-brainstorm aan Panamese zijde trok overigens minstens zoveel aandacht. Met de Ciudad del Saber als centraal kennisplatform, fungeert Panama als een brug tussen Noord- en Zuid-Amerika, waarbij de stad de toekomst van ondernemerschap en duurzame ontwikkeling in de regio vorm wil geven.

Ciudad del Saber mag met enig recht Panama’s hub voor innovatie en kennis worden genoemd. Op een steenworp afstand van het Panamakanaal ligt de Ciudad del Saber – letterlijk vertaald de ‘Stad van Kennis’. Dit unieke innovatiepark, dat zijn oorsprong vindt in de jaren negentig, werd opgericht op een voormalige Amerikaanse militaire basis in Panama. Na de overdracht van het Panamakanaal aan de staat in 1999, besloot de overheid om het gebied om te vormen tot een hub voor wetenschap, technologie en ondernemerschap. Het doel? Een plek creëren waar kennis en innovatie samenkomen, niet alleen voor Panama, maar voor heel Latijns-Amerika. Het eigendom en beheer werd gelaten aan een stichting, niét aan de overheid zelf.

Debrief op de oude kazerne
Anno 24 is Ciudad del Saber uitgegroeid tot een indrukwekkend ecosysteem. Het herbergt meer dan 180 organisaties, variërend van tech-startups tot internationale NGO’s, onderzoekscentra en universiteiten. Innovatie zit diepgeworteld in het DNA van de plek, wat vooral zichtbaar is in de sterke ondersteuning voor startups. Incubatieprogramma’s, accelerators en samenwerkingen met lokale en internationale investeerders maken het een broedplaats voor vernieuwende ideeën.

Veel van die startups richten zich op sectoren zoals gezondheidszorg, klimaatinnovatie en fintech. Wat Ciudad del Saber écht bijzonder maakt, is de manier waarop het talent, middelen en ideeën uit verschillende disciplines samenbrengt. Bezoekers leren er niet alleen van de aanwezige organisaties, maar nemen ook deel aan workshops, lezingen en tentoonstellingen. Voor professionals en studenten biedt de locatie opleidingsprogramma’s, vaak gericht op innovatie en technologie. En soms komen bezoekers dus marketingdenkkracht brengen.

Een snelkookpan, goed verhaal en lekker kort.
In een programma van drie uur werden de ondernemers één op één en in razend tempo bevraagd, doorgezaagd, ideeën en insights werden aangedragen en vooral héél veel tips: ‘ken je de schrijfprincipes van Cialdini?’, ‘weet je wie Mark Ritson is, hij heeft een checklist voor dit geschreven?’, wie is de klant van je klant?’, ‘concurreer je met andere ondernemers of concurreer je met tijd?’, ‘waarom gebruik je dat razendpopulaire submerk niet als hoofdmerk?’, ‘wie is je DMU, anders dan de persoon die het contract tekent?’, ‘don’t build a business on rented land’. Een snelkookpan, goed verhaal en lekker kort.

Sterk element van de opzet is dan de debrief: Wát was de killer insight waar je direct iets mee kunt en iets aan hebt? Indrukwekkend programma-onderdeel, maar die hele Stad van Kennis is dus indrukwekkend. Hebben we niet in Nederland. Weet iemand nog een oude kazerne, ergens?

Dit zijn de beste Nederlandse marketingboeken van het moment

De genomineerden voor de PIM Marketingliteratuurprijs 2024 zijn bekendgemaakt. Zet om die reden 14 november 2024 vast in de agenda: de bekendmaking van de winnaar van de PIM Marketingliteratuurprijs komt er weer aan, georganiseerd door Platform Innovatie in Marketing (PIM), gehouden bij de nieuwe PIM-partner Easyfairs in Gorinchem.

Dit jaar zijn er zeven titels genomineerd die je volgens de jury niet mag missen:

● Bart de Leeuw & Mieke Fonck – Empathie werkt

● Bart Lombaerts, Ann Maes, Frederik Picard & Chris Van Gils – Do Tell

● Jean-Pierre Thomassen & Eric de Haan -Customer Experience: van cult naar cultuur

● Marjolijn Meynen & Ed Stibbe – Duurzame verleiding

● Patrick Petersen – Handboek AI voor marketing en groei

● Peter Snoeckx – De Retentie-economie

● Patrick van Thiel -Met de stroming mee

Volgens PIM behandelen de genomineerden voor de Marketingliteratuurprijs 2024 essentiële marketingthema’s en bieden ze vernieuwende inzichten op het gebied van empathie in marketing (Empathie werkt), de kracht van storytelling (Do Tell), klantgerichte cultuurverandering (Customer Experience: van cult naar cultuur), duurzame marketingstrategieën (Duurzame verleiding), de rol van AI in marketinggroei (Handboek AI voor marketing en groei), klantretentie in de moderne economie (De Retentieeconomie), en het navigeren door marktdynamieken (Met de stroming mee).

PIM: ‘De titels liggen stuk voor stuk op koers om impact te maken in de wereld van marketing. Tijdens het event zullen de genomineerden de bezoekers verder meenemen in hun visie, hun strategieën delen en de nieuwste trends presenteren.’

Meer over deelname aan het event

fotocredits: Pexels

De koffie is duur, maar Geisha is duurder

Nee, Geisha koffie heeft niets te maken met de Japanse geisha’s. De naam verwijst naar het dorp Gesha in Ethiopië, waar de koffieplant ooit is ontdekt. Pas later vond het zijn weg naar Panama, waar het door de unieke omstandigheden in de vulkanische bodems tot een van de meest gewaardeerde koffiesoorten ter wereld werd verfijnd.

(verslag van de NIMA marketingkennisreis naar Panama)

De kans om ooit oog in oog te staan met de struiken waaraan de onooglijke besjes groeien van de ‘champagne van koffie’, de ‘diva’, de ‘dancing queen’ (en zo nog wat dramatische beschrijvingen) is uiteraard niet zó groot, maar die deed zich voor: Tijdens het bezoek aan de Don Pedro koffieplantage, op de flanken van de Volcán Barú in Panama zag een delegatie Nederlandse marketeers op NIMA RM Studiereis hoe deze bonen worden geteeld, en hoe ze smaken. Geisha koffie is bekend om zijn delicate en complexe smaakprofiel: lichte florale tonen, met hints van fruit en een verrassend lange, verfijnde afdronk. Wat het nog wat exclusiever maakt, is de kleine productie – er zijn slechts enkele plantages die deze koffie verbouwen, en de opbrengst is beperkt.

Dat heeft ertoe geleid dat de prijs voor Geisha koffie de afgelopen jaren explosief is gestegen. Op veilingen worden bepaalde varianten voor duizenden dollars per kilo verkocht. Voor marketeers is Geisha koffie een case study in luxe branding: een combinatie van schaarste, unieke herkomst, en een smaakervaring die je niet zomaar ergens anders vindt. En dat zorgt voor een steeds hogere status en prijs.

Nu wordt koffie sowieso steeds duurder dit jaar en dat zal alleen maar erger worden, wat voor een koffieleutend land als Nederland best een alledaags probleem is, of wordt. Je merkte het al in de supermarkt. De stijgende koffieprijzen zijn onder meer te wijten aan klimaatverandering, die oogsten beïnvloedt, en aan hogere productiekosten zoals arbeid en transport. Daarnaast groeit de vraag naar betere – en helemaal naar premium – koffies, terwijl de beschikbaarheid beperkt blijft. Die schaarste en toenemende vraag drijft de prijzen verder op, maar de Panamezen produceren nauwelijks voor de massa, en spelen ook nauwelijks een rol in die wereldkoffiehandel. Toch verdienen ze er prima aan (en naar gezegd en beweerd) profiteert daarvan ook de keten waarin plukkers en hun families vaak een beruchte plek onderaan innemen. De allerbeste druiven worden in Frankrijk tenslotte ook niet door de laagstbetaalde arbeidskrachten van de struiken gerukt.

En de vergelijking met druiven en goede wijn drong zich bij zo’n locatiebezoek trouwens wel vaker op: Héle goede koffiestruiken gedijen, net als chardonnaydruiven, het best in ideale microklimaten. In geval van Gesha onder meer aan de voet en tegen de (niet actieve) vulkaan tegen de grens van Costa Rica en Panama, waar vanwege de strenge bescherming van de natuurgebieden ook nauwelijks kan worden uitgebreid. Samen met nog wat van die premium (arabica-) koffievarianten gaan de Panamese koffieboeren er dus niet voor de kwantiteit. En evenals bij witte Bourgognes het geval is, bepaalt de vinificatie en regels rond de teelt en oogst de kwaliteit van het eindproduct. Reden waarom Don Pedro en z’n gevolg uitzonderlijk veel eer leggen in de postproductie van de rijpe koffiebes, want waar praat je over? Een zak van een kwart pondje Geisha gaat daar voor 23 euro. Volgens de uitzonderlijk enthousiaste host ter plaatse doet een kopje Geisha op de Burj Khalifa in Dubai prijzen waar je in Saint Tropez een glas Moët & Chadon voor laat inschenken – of meer. De praatjes van zo’n meester-storyteller hoor je met een schep zout te nemen, maar de prijzen worden gemaakt op de markt en – toegegeven – die zijn echt indrukwekkend. Fun fact is trouwens dat de export van Don vooral naar Azië gaat en naar Zuid-Korea (!) in het bijzonder. Daar heeft een praatje bij een bakkie een kennelijk andere dimensie, met een bijzondere drinkcultuur ook. Goede reden om dat eens uit te zoeken op een volgende studietrip.

Of dat een soort totaalexpeditie van 16 uur met schuddende bus, tropische regenbuien, een rammelende Fokker 50 en ontbering waard is voor een clubje van 15 Nederlandse topmarketeers die willen weten waar Abraham de koffie haalt? Natuurlijk wel, al was het maar omdat je haar dán kunt proeven op de plek waar ze het best zou moeten smaken. Of je hierna nooit meer een pondspak robusta bij de Lidl haalt omdat je te knierterig bent voor een pak van 5,50 arabica? Welnee. Blijft een bakkie pleur. Maar koffie moet wel lekker smaken, en dat doettie.